Ouderendag 10

19 april  Stichting Nusantara Amsterdam Zuidoost Ouderensoos

 ‘Wat een leuk idee, al die culturen en verschillende leeftijden bij elkaar met hun favoriete jeugdverhaal. Dit kan overal staan, geweldig om er bij te staan en alles te lezen.

Het werkt inspirerend, je jeugd komt terug!’

In de gang naar de soos staat de bannerexpo, het favoriete jeugdverhaal opgesteld. De banners trekken de nodige belangstelling en natuurlijk worden er ook bekenden gescout.

  Elke twee maanden stroomt de soos vol met ouderen uit stadsdeel Zuidoost maar ook van ver buiten de buurt en zelfs van buiten de stadsgrenzen.

Geïnteresseerden geven zich op via de mail. Mensen zonder computer krijgen het programma thuisgestuurd en kunnen een belletje geven om zich aan te melden.

‘dat is ook, zegt mevrouw Sien Kippuw-Tomasowa zodat ze weten hoeveel eten er moet zijn, want we krijgen altijd een maaltijd. Veel mensen eten het hier gezamenlijk, maar ik neem het altijd mee naar huis’.

‘Het is belangrijk om te weten hoeveel mensen er komen’,  zegt Paul Gan, een van de zes werkgroepleden van de organisatie. We controleren ook alle nooduitgangen zodat er geen mensen voor zitten of rollators voor staan.

De vaste band van de middag staat al opgesteld en de mensen komen direct van hun plek voor ‘potjo potjo’ op de dansvloer. 

Ellen geeft een mooie inleiding over de schrijfster, de Scholentour met grootouders en de schoolklas met Molukse musici die de muziek bij de aftiteling verzorgden. Het filmverhaal ‘Ena en de vissen’ wordt getoond op groot scherm.

Het geluid heeft een minder groot bereikt dan nodig is en dan kunnen veel ouderen achterin de zaal het gesproken deel in het filmverhaal niet meer goed volgen. Gelukkig maken de beelden met de mooie illustraties als decor alles goed.

Paul Gan wil graag van ons weten hoe wij op het idee zijn gekomen en is onder de indruk van de bereikte resultaten.
 
Stichting Nusantara staat beter bekend als: Nusantara-Amsterdam en is in 2006 opgericht door enkele actieve bewoners, allen op zoek naar informatie over zaken als wonen, samen leven en samen werken in Amsterdam Zuidoost. Samen delen zij ook een gemeenschappelijke achtergrond, die in het vormalig Nederlands-Oost-Indië ligt. Daarnaast nemen ook bewoners van andere etnische culturele achtergronden deel aan de activiteiten.  Terugkerende activiteiten vinden plaats romdom thema's als gezond oud worden, integratie, sociale cohesie, emancipatie, participatie, cultureel erfgoed en gedeelde geschiedenis.... aldus te lezen op hun website: http://www.nusantara-amsterdam.nl/

Ouderendag 9

 30 maart woonzorgcentrum Rumah Saya Ugchelen

‘De herkenbaarheid is belangrijk voor de ouderen, anders verdwaal je nog meer in je hoofd’, zegt een van de medewerkers. We zien dat dit helemaal waar is. En aan de herkenbaarheid wordt hier structureel invulling gegeven in de vorm van cultuurspecifieke zorg die je terugvindt in alle aspecten van de leefomgeving, het interieur, gebruiksvoorwerpen, het eten, de toko en de zorgaanpak. ‘Alle medewerkers werken hier vanuit de Oosterse sensitiviteit en affiniteit. Een organisatie waarbij de Indische cultuur en gastvrijheid voelbaar is op de werkvloer en verweven is in onze visie op zorgverlening’. zo valt te lezen op de website en in de brochures. 

Rumah Saya, een van de huizen van koepelorganisatie Nusantara,  is een kleine locatie van ongeveer 75 bewoners in Ugchelen, gemeente Apeldoorn. De tekst op de deur bij de ingang geeft aan waar dit woonzorgcentrum voor staat, ‘het beste uit twee werelden’. De cultuurspecifieke zorg die geboden wordt is gericht op de specifieke doelgroep van Indische, Molukse, Surinaams-Javaanse en Indochinese ouderen, mensen met Zuidoost-Aziatische roots. Alle medewerkers die hier komen werken ontvangen ook een cultuur specifieke zorgtraining.

Het is druk op de gang, die grenst aan de huiskamer boven, veel mensen die voorbij komen blijven staan om de teksten op de expobanners te lezen. Het favoriete jeugdverhaal spreekt mensen aan. De namen van Peter Bouman, Frans Leidelmeijer en Peter Schumacher worden door meerdere personen herkend. Heel leuk is de reactie van de stagiaire van een zorgopleiding die wijst naar een boek dat hij kent en dat voor hem jeugdsentiment is. Het is het boek ‘Trintje Tjitjak’ dat gaat over een muurhagedis die vanuit Ambon in Assen terechtkomt en geïllustreerd is door Mathijs Souhoka.

We spreken twee jonge mensen op de gang die hun oma begeleiden die hier vandaag is komen wonen en haar eerste dag beleeft. Ze hebben net samen beneden gegeten. De nieuwe woonomgeving is even wennen voor haar na altijd zelfstandig gewoond te hebben.

De mensen genieten van het filmverhaal ‘Ena en de vissen’. De mooi getekende beelden doet ze herinneren aan vroeger. Bij de aftitelsong ‘Lembe lembe’, wordt door sommigen meegezongen en geneuried.

‘Ik heb een brok in mijn keel, ik vind het zo leuk dat jullie met mij zingen’, zegt een mevrouw. Maar ook bij haar buurman, die verbaal niet meer zo goed is, kun je aan de glimlach op zijn gezicht zien dat hij het naar zijn zin heeft.

De huiskamer is geheel in Paasstijl ingericht, inclusief een origineel paasaquarium met lichtjes. Zo horen we dat een van de vrouwelijke bewoners 15 kinderen heeft van wie er altijd wel eentje langskomt. Maar ook is er een bewoonster die vroeger kinderarts was en geen kinderen heeft. Toch is het hier zo dat iedereen altijd aanspraak heeft.

De nieuwe verzorgers die de avond werken vinden jammer dat ze het middagprogramma hebben gemist, maar omdat we de dvd en een origineel boek 'Ena en de vissen', geschonken door de schrijfster Ada Lilipaly-De Voogt achterlaten kunnen ze toch nog een beetje nagenieten.

Ouderendag 8

24 maartWoonzorgcentrum Raffy – Breda

Een enorme opkomst met druk verkeer van scootmobiels, rolators en rolstoelen. Het is passen en meten om iedereen in de zaal een plekje te geven. Gelukkig zijn er genoeg helpende handen om alle ouderen van koffie,  thee en spekkoek te voorzien en een praatje te maken. 

Al 25 jaar staat ‘Ena en de vissen’ hier in de boekenkast, horen we van Magda Wallenburg, die de middag inleidt. Leuk, want het boek is inmiddels een collectors item geworden. En vanaf vandaag kan hier de dvd van het filmverhaal in de boekenkast aan worden toegevoegd.

Het filmverhaal wordt enthousiast ontvangen en de aftitelsong ‘Lembé lembe’ door mensen herkend en meegezongen. De aankondiging dat Raffy de link van het kosteloos te delen filmverhaal toegestuurd krijgt en dus door kan mailen aan de bewoners en andere geïnteresseerden wordt goed onthaald. Zo kunnen de ouderen het weer doorsturen naar hun familie en kleinkinderen. Toch zijn er ook bewoners die door het kijken – ook al is het een heel ander verhaal -  in gedachten teruggaan naar hun moeilijke vertrek uit Indië of hun verblijf in een Jappenkamp, een periode uit hun leven die op verschillende momenten toch weer bovenkomt.

Na een pauze met drankjes en hapjes is het tijd voor muziek. Zangeres Mary …… introduceert de band en laat weten hoeveel ze van Raffy houden en dat iedereen die nog ouders heeft zich gelukkig moet prijzen. Een mening die door iedereen gedeeld wordt.

Voor ons als bezoekers is het duidelijk dat Raffy een bijzonder en gastvrij huis is. Ruim 200 vrijwilligers, horen we, zijn er voor alle projecten in en rondom Raffy. De betrokkenheid is groot. Ook zien we een verscheidenheid aan verzorgers waaronder ook jonge verzorgers uit Indonesië die hier werken. Dit woonzorgcentrum voor Molukse en Indische ouderen probeert het waardevolle en vertrouwde van de eigen cultuur in ere te houden. Deze cultuurgebonden gedachte is terug te vinden in zowel de aankleding van het huis, de activiteiten, de maaltijden als de manier waarop de medewerkers zich opstellen. Persoonsgerichte zorg staat bij Raffy hoog in het vaandel. In een interview met projectleider persoonsgerichte zorg Cantal van Vliet lezen we: ‘Bij persoonsgerichte zorg is het belangrijk om de aandacht te verleggen van taken en tijd naar wat een bewoner nodig heeft. Hoe komt hij meer tot zijn recht en krijgt hij eigen regie? Je ziet dat medewerkers meer vanuit de bewoner denken en minder vanuit hun taak. Bij Raffy werd altijd al veel tijd aan eten besteed. Op de verpleegafdeling is daar nu nog meer aandacht voor’.

Raffy  vormt samen met de locatie Lâle (Turkse ouderen) één woonzorgcentrum. In de buurt van Raffy bestaat voor alle, ook niet-Molukse of Indische wijkbewoners, de mogelijkheid om te komen wonen in kleine wooneenheden van maximaal zes personen. Daarnaast biedt Raffy zorg en dienstverlening in de wijk Driesprong vanuit buurthuis Toma en de Schoklandstraat. Daarnaast is het mogelijk om voor ouderen een maaltijdbezorging aan huis te krijgen waarbij je kunt kiezen tussen een Hollandse of Indische maaltijd.

De zaal waar we de presentatie houden grenst aan de tuin met een enorm terras met in de hoek een kas met een grote mix aan mooie planten. In de tuin ligt een plaquette met de tekst: 8 dec 1941- 27 dec 1948. Ter nagedachtenis aan alle mannen, vrouwen en kinderen die gestorven zijn ten gevolge van de Japanse bezetting en de Bersiapperiode in Nederlands-Indië.

Dit is een plek die voor bijna alle bewoners lopend en in rolstoel goed bereikbaar is en waar op 15 augustus bloemen worden gelegd en herdacht wordt.

Een beeld van marmer en gletsjerkeien, gehakt door Jos Haman, staat symbool voor de bescherming die Raffy geeft aan zijn bewoners met in de hoek het prachtige gedicht van Leo Vromans.